Le pietre d’inciampo – kamienie, na których zapisany jest początek i koniec życia ludzkiego brutalnie zakończonego przez nazistów. Czasem jest data śmierci, jeśli znana, częściej miejsce bezpowrotnej podróży. Kamienie, które powinny krzyczeć, lecz czasem cisza jest bardziej wymowna. Znajdziecie je w całej Europie, również w Rzymie.

Pietre d’inciampo to projekt niemieckiego artysty Guntera Demniga. Małe mosiądzowe kwadraty 10 cm x 10 cm przypominające kostkę brukową (a w Rzymie sampietrini) upamiętniające ofiary nazistowskiego terroru, zwykle umieszczane przed budynkami, w których mieszkały.

Gunter Demnig zawsze montuje je sam, od tych pierwszych położonych w 1995 roku w Kolonii po kolejne, a dziś jest ich prawie 70 tysięcy, w samym Rzymie ponad 200. Koszt jednego kamienia razem z montażem to €120. Pieniądze pochodzą z indywidualnych zbiórek, z wnioskiem występuje rodzina ofiary bądz przyjaciele rodziny.

Pierwsze kamienie w Rzymie pojawiły się przy Via della Reginella, 2 na terenie dawnego getta w 2010 roku. Cztery kobiety: matka – Grazia, dwie córki Giudita i Ada oraz wnuczka Rosanna: jest data narodzin, data aresztowania – 16 października 1943, miejsce deportacji i data śmierci. Takich rodzin było wiele.

Przy Via della Reginella, 27 znajdziecie kolejne trzy położone w styczniu 2018 roku.

W dzielnicy Monti – przy Via della Madonna dei Monti, 82 aż 20 tabliczek tej samej rodziny żydowskiej – De Consiglio. W nocy z 9 na 10 grudnia 2018 ukradziono je. Taki barbarzyński akt w samym centrum cywilizowanej, wydawać by się mogło stolicy. Komu były potrzebne? W połowie stycznia tego roku autor umieścił nowe.